Η οσφυϊκή πεταλεκτομή (πλέον λέγεται αποσυμπίεση) είναι μία νευροχειρουργική επέμβαση που αντιμετωπίζει την στένωση του σπονδυλικού σωλήνα στη μέση (οσφυϊκή στένωση). Ο στόχος της πεταλεκτομής είναι η αποσυμπίεση των νεύρων στην περιοχή της οσφύος, με σκοπό να διευκολυνθεί το περπάτημα.

Η συχνή αυτή επέμβαση γίνεται σε ανθρώπους μέσης και μεγάλης ηλικίας και είναι σε γενικές γραμμές ασφαλής και αποτελεσματική, δηλ. έχει πολύ μικρό ποσοστό επιπλοκών και βοηθάει ουσιαστικά τον ασθενή. Η επέμβαση αυτή διαρκεί περίπου 2 ώρες και γίνεται με γενική αναισθησία. Οι ασθενείς νιώθουν άμεση ανακούφιση από την επομένη ημέρα του χειρουργείου και ειδικά αναφέρουν ότι τα πόδια τους είναι πιο ελεύθερα.

Η επέμβαση πλέον γίνεται με λιγότερο παρεμβατικό τρόπο από την παλιά "κλασική" πεταλεκτομή (laminectomy) και η καινούργια μέθοδος ονομάζεται οσφυϊκή αποσυμπίεση (lumbar decompression).

Τι σημαίνει οσφυϊκή πεταλεκτομή ;

Το πίσω μέρος των σπονδύλων ονομάζεται πέταλο (θυμίζει στο σχήμα πέταλο αλόγου). Οσφυϊκή πεταλεκτομή ονομάζεται η αφαίρεση του πετάλου στην οσφύ (μέση). Η επέμβαση αυτή αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την οσφυϊκή στένωση.

Κάθε ασθενής με οσφυϊκή στένωση θέλει χειρουργείο ;

Όχι. Όπως περιγράφεται στην ενότητα οσφυϊκή στένωση, στα αρχικά στάδια όπου υπάρχει μόνο πόνος στη μέση και ήπια διαλείπουσα
χωλότητα, μπορεί κανείς να περιμένει. Όταν όμως η διαλείπουσα χωλότητα εμφανίζεται σε όλο και μικρότερη απόσταση και επιπλέον έχουμε αδυναμία στα πόδια, έχει ένδειξη η χειρουργική επέμβαση.

Η καθυστέρηση μόνο κακό θα κάνει στον ασθενή : πρώτον διότι οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις εξελίσσονται πάντα προς το χειρότερο και δεύτερον διότι οι πάσχοντες από οσφυϊκή στένωση είναι συνήθως μέσης και μεγάλης ηλικίας και εμφανίζουν και άλλα παθολογικά προβλήματα (όπως στεφανιαία νόσο και σακχαρώδη διαβήτη) που μπορεί στο μέλλον να είναι αποτρεπτικά για μία επέμβαση.

Αν δεν κάνω την επέμβαση, από τι κινδυνεύω ;

Η στένωση του σπονδυλικού σωλήνα προκαλεί δυσκολία στο περπάτημα που με την πάροδο του χρόνου γίνεται όλο και χειρότερη. Ο ασθενής σταματάει το περπάτημα διότι νιώθει τα πόδια του να πονάνε και να μουδιάζουν. Η απόσταση βάδισης γίνεται όλο και μικρότερη - αυτό ονομάζεται διαλείπουσα χωλότητα.

Η οσφυϊκή στένωση σπάνια προκαλεί αληθινή παράλυση στα πόδια, αλλά ο πόνος και το μούδιασμα είναι τόσο έντονα που το αποτέλεσμα πρακτικά είναι το ίδιο : το τέλος ο ασθενής δεν μπορεί πρακτικά να βγει από το σπίτι και καθηλώνεται σε μια πολυθρόνα και σταδιακά στο κρεβάτι.

Αντί για το χειρουργείο, τι άλλη εναλλακτική λύση υπάρχει;

Επειδή η εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης προκαλεί μηχανική πίεση, η οριστική του λύση είναι μόνο χειρουργική. Η φυσικοθεραπεία και τα φάρμακα δεν αποτελούν οριστική λύση, απλά αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της νόσου και μάλιστα έως ενός σημείου.

Η ηλικία είναι αντένδειξη για τη χειρουργική επέμβαση ; δηλαδή, μπορεί να χειρουργηθεί κάποιος αν είναι πχ 75 ετών ;

Η μεγάλη ηλικία αυξάνει κάπως τον κίνδυνο επιπλοκών από τη χορήγηση γενικής αναισθησίας και την παραμονή στο Νοσοκομείο. Επίσης, οι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας έχουν συχνά και άλλα παθολογικά προβλήματα στο ιστορικό τους πχ στεφανιαία νόσο, σακχαρώδη διαβήτη κλπ.

Ωστόσο η εμπειρία έχει δείξει ότι, πάρα πολλοί άνθρωποι σε ηλικία 80 και 85 ετών υποβάλλονται σε αυτή την επέμβαση χωρίς να παρουσιάσουν κάποιο πρόβλημα.

Τι προετοιμασία θα χρειαστεί για το χειρουργείο αυτό ;

Αν έχετε κάποιο σοβαρό παθολογικό πρόβλημα πχ στεφανιαία νόσο ή σακχαρώδη διαβήτη, πρέπει να έχει ρυθμιστεί. Καλό είναι να έχετε ένα χαρτί από το γιατρό σας (πχ καρδιολόγο) που να εξηγεί ακριβώς από τι πάσχετε, τι φάρμακα παίρνετε κλπ. Ειδικά αν παίρνετε φάρμακα που επηρεάζουν την πήξη του αίματος όπως ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη κλπ, αυτά πρέπει να έχουν σταματήσει 5-7 ημέρες πριν από τη χειρουργική επέμβαση.

Ο λόγος είναι ότι μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία, είτε μέσα στο χειρουργείο είτε μετεγχειρητικά. Αν είναι εντελώς απαραίτητο να πάρετε αυτά τα φάρμακα, θα πρέπει σε συνεννόηση με τον καρδιολόγο που σας παρακολουθεί, να αντικατασταθούν από υποδόριες ενέσεις ηπαρίνης.

Πόσες ημέρες θα παραμείνω στο Νοσοκομείο ;

Για την οσφυϊκή πεταλεκτομή απαιτούνται 2-3 ημέρες παραμονής στο Νοσοκομείο.

Θα χρειαστεί να δώσει κάποιος δικός μου αίμα ;

Συνήθως η επέμβαση δεν έχει σημαντική απώλεια αίματος, οπότε γενικά δεν απαιτείται να δώσει κάποιος αίμα.

Πόσο διαρκεί η χειρουργική επέμβαση ;

Αυτό εξαρτάται από την έκταση του προβλήματος. Σε γενικές γραμμές απαιτούνται περίπου 2 ώρες.

Με απλά λόγια, τι ακριβώς γίνεται σε αυτή την επέμβαση ;

Μετά την χορήγηση γενικής αναισθησίας, θα τοποθετηθείτε σε πρηνή θέση στο χειρουργικό τραπέζι (μπρούμυτα). Ο νευροχειρουργός θα κάνει την τομή στο δέρμα και μετά θα αποκολλήσει τους μυς της οσφύος (μέσης) από τη σπονδυλική στήλη. Κατόπιν με τη βοήθεια του χειρουργικού μικροσκοπίου αφαιρείται μέρος από το οπίσθιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης στην περιοχή που υπάρχει το πρόβλημα.

Παλιά αφαιρούνταν όλο το οπίσθιο τμήμα (πέταλο) και για το λόγο αυτό η επέμβαση ονομάστηκε πεταλεκτομή (laminectomy). Πλέον η επέμβαση είναι περισσότερο εντοπισμένη και γιαυτό μετονομάστηκε σε οσφυϊκή αποσυμπίεση (lumbar decompression).

Σειρά έχει η αποσυμπίεση των νεύρων που γίνεται σταδιακά και με μεγάλη προσοχή. Στο τέλος της χειρουργικής επέμβασης τα οσφυϊκά νεύρα πρέπει να είναι ελεύθερα. Κατόπιν γίνεται συρραφή του χειρουργικού τραύματος.

Ποιες είναι οι επιπλοκές από αυτή την επέμβαση ;

Για την χειρουργική επέμβαση αυτή ισχύουν οι επιπλοκές της Νευροχειρουργικής. Σε γενικές γραμμές η οσφυϊκή πεταλεκτομή είναι ασφαλής επέμβαση, όταν γίνεται με χρήση του χειρουργικού μικροσκοπίου.

Τι θα έχω όταν βγω από το χειρουργείο ;

Θα έχετε έναν επίδεσμο στην περιοχή της επέμβασης. Σε μεγάλες επεμβάσεις μπορεί να τοποθετηθεί ένας σωλήνας παροχέτευσης στο τραύμα, για να διευκολύνει την απομάκρυνση του αίματος και των υγρών της επέμβασης. Ο σωλήνας αυτός αφαιρείται την επομένη του χειρουργείου.

Επίσης, σε επεμβάσεις πολλών ωρών τοποθετείται ουροκαθετήρας μετά την χορήγηση της γενικής αναισθησίας. Ο καθετήρας αφαιρείται είτε αμέσως μετά το τέλος της επέμβασης, είτε την επομένη ημέρα.

Πως θα είμαι μετά το χειρουργείο ; θα δω αμέσως κάποιο αποτέλεσμα ;

Θα νιώσετε αμέσως πιο ελεύθερα τα πόδια σας. Ειδικά ο πόνος στα πόδια θα έχει φύγει. Αν είχατε για καιρό μουδιάσματα στα πόδια, αυτά μπορεί να πάρει μέρες ή και εβδομάδες μέχρι να φύγουν. Ένας πόνος στην περιοχή του χειρουργείου είναι αναμενόμενος και θα υποχωρήσει τις επόμενες ημέρες.

Μετά το χειρουργείο, πότε θα σηκωθώ ;

Την επομένη του χειρουργείου, θα σας βοηθήσει κάποιος να σηκωθείτε και θα περπατήσετε. Θα νιώσετε πολύ πιο άνετα τα πόδια σας στο περπάτημα. Μέχρι τότε, πρέπει να κινείτε συνεχώς τα πόδια σας στο κρεβάτι και γενικά να μην είστε ακίνητοι, από φόβο μην πονέσετε ή χαλάσει κάτι στην επέμβαση. Μία από τις σοβαρότερες επιπλοκές σε κάθε χειρουργική επέμβαση είναι η φλεβική θρόμβωση στα πόδια και η πρόληψή της είναι η κινητοποίηση των κάτω άκρων.

Τι φάρμακα θα πάρω μετά το χειρουργείο και για πόσο καιρό ;

Θα πάρετε παυσίπονα και ίσως ένα αντιβιοτικό για λίγες μέρες.

Μετά το χειρουργείο, πότε θα μπορώ να οδηγώ ;

Έχει διαπιστωθεί ότι μετά από ένα χειρουργείο σπονδυλικής στήλης, δεν είναι εύκολο να αντιδράσει κανείς σαν οδηγός με σωστό τρόπο αν πχ πεταχτεί μπροστά του ένα μικρό παιδί. Καλό είναι να έχουν περάσει 6 εβδομάδες από το χειρουργείο.

Πότε θα μπορώ να επιστρέψω στη δουλειά μου ;

Αυτό εξαρτάται από το είδος της δουλειάς. Οι περισσότεροι ασθενείς παίρνουν ένα μήνα άδειας μετά από μια πεταλεκτομή. Αν η δουλειά είναι χειρωνακτική, θα χρειαστεί 2-3 μήνες μέχρι να πάτε στη δουλειά σας.

Από πότε θα μπορώ να κάνω γυμναστική ; σπορ ;

Θα μπορείτε να περπατάτε ελεύθερα από την επομένη ημέρα του χειρουργείου. Μία μέρα μετά την αφαίρεση των ραμμάτων, μπορείτε να αρχίσετε κι άλλες αερόβιες ασκήσεις : η κολύμβηση είναι μακράν η καλύτερη άσκηση, αρκεί το νερό να μην είναι κρύο. Για κάθε άλλο σπορ η φυσική δραστηριότητα, θα πρέπει να το συζητήσετε με το νευροχειρουργό σας.

Τις επόμενες ημέρες μετά το χειρουργείο, σε ποιες περιπτώσεις θα πρέπει να ανησυχήσω και να πάρω τηλέφωνο το γιατρό μου ;

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας :

1. αν υπάρξει πρόβλημα με το τραύμα (αν ανοίξει, τρέχει κάποιο υγρό, πρηστεί ή κοκκινίσει)

2. αν εμφανιστεί ένα σύμπτωμα που δεν είχατε πριν από το χειρουργείο πχ αδυναμία στα πόδια

3. αν εμφανίσετε πυρετό πάνω από 38

4. αν έχετε κάποια αντίδραση σε ένα από τα φάρμακα πχ εξάνθημα

5. τέλος, αν εμφανίσετε αιφνίδιο πόνο ή πρήξιμο στη γάμπα : υπάρχει πιθανότητα φλεβικής θρόμβωσης.

Αυτή η χειρουργική επέμβαση λύνει οριστικά το πρόβλημα ;

Ναι, η οσφυϊκή πεταλεκτομή αυτή αποσυμπιέζει τα νεύρα και ελευθερώνει τα πόδια. Σταματάει έτσι το σύμπτωμα της διαλείπουσας χωλότητας και ο ασθενής μπορεί να καλύπτει όλο και μεγαλύτερες αποστάσεις χωρίς να ταλαιπωρείται.

Ωστόσο μπορείτε να πάθετε οσφυαλγία (δηλ να πονέσει η μέση σας) όπως κάθε άνθρωπος, αν δεν προσέχετε τη μέση σας. Θα χρειαστεί να περπατάτε σε καθημερινή βάση για να δυναμώσουν οι μυς των ποδιών και της οσφύος.

Σε ποιόν γιατρό πρέπει να απευθυνθώ για την οσφυϊκή πεταλεκτομή ;

Θα πρέπει να επισκεφθείτε ένα Νευροχειρουργό.

* δείτε επίσης τις ενότητες οσφυϊκή στένωση, χειρουργείο στη μέση και σπονδυλική στήλη.